یکی از مفاهیم مهم که یادگیری آن برای برنامه‌نویسان تازه‌کار مشکل می‌نماید «DBMS» یا «سامانه‌ی مدیریت پایگاه داده» است. برای آشنایی با این مفهوم و چند نرم‌افزار DBMS این مطلب را دنبال کنید.
وظیفه‌ی اصلی DBMS نگهداری اطلاعات است. آنچه باعث تفاوت DBMS با سامانه‌های نگهداری فایلی می‌شود قابلیت‌هایی است که برخی از آن‌ها را در فهرست زیر مشاهده می‌کنید:
- مخفی کردن سخت‌افزار ذخیره‌سازی از دید برنامه
- بازیابی اطلاعات با کمک پرس‌وجوهای پیشرفته
- امنیت، یکپارچگی، تهیه‌ی پشتیبان، اصلاح خطا
- استفاده‌ی همزمان و استفاده از راه دور
SQL Server به عنوان یک «سامانه‌ی مدیریت پایگاه داده» نرم‌افزاری است که بر روی سیستم‌عامل نصب می‌شود و وظیفه‌ی نگهداری، طبقه‌بندی، تهیه‌ی پشتیبان و پاسخگویی به درخواست‌های اطلاعاتی نرم‌افزارهای دیگر را برعهده می‌گیرد.
به این معنی که نرم‌افزارها خود را درگیر شیوه‌های ذخیره‌سازی نمی‌کنند و تنها از SQL Server تقاضا می‌کنند تا اطلاعات آن‌ها را به شیوه‌ی خود ذخیره و بازیابی کند.
افزون بر SQL Server که محصولی تجاری از مایکروسافت است، DBMSهای رایگان و تجاری دیگری نیز توسعه یافته‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به Oracle، MySQL، Firebird و PostgreSQL اشاره کرد.
بسته به اندازه‌ی اطلاعات ذخیره شده، حجم اطلاعاتی که در واحد زمان بازیابی می‌شوند، تعداد مشتریان پایگاه داده، محیط سخت‌افزاری و نرم‌افزاری موجود و سلیقه‌ی برنامه‌نویس یکی از سامانه‌های بالا برای نگهداری اطلاعات گزینش می‌شوند.
از مهم‌ترین وظایف DBMS حفظ امنیت و یکپارچگی اطلاعات است. دسترسی به اطلاعات در سیستم فایلی مستلزم دسترسی فیزیکی به اطلاعات است. این موضوع سبب می‌شود کنترل دسترسی به داده‌های خاص تقریبا ناممکن شود و علاوه بر آن امکان تقسیم بار پردازشی در هنگام افزایش نیازهای اطلاعاتی ممکن نخواهد بود.
یک DBMS خوب می‌تواند اطلاعات نرم‌افزارها را در چندین محل به‌روزرسانی کند و درخواست‌های پرتعداد مشتریان را با کمک سخت‌افزارهای قدرتمند به طور همزمان و سریع پاسخ دهد.
شیوه‌ی ارتباط با DBMS بر خلاف سیستم فایلی از راه دور با کمک پروتکل‌های ارتباطی شبکه و اینترنت امکان‌پذیر است. بنابراین با قرار داده DBMS خود در شبکه‌ی اینترنت، در هر محلی که باشید می‌توانید به اطلاعات خود دسترسی پیدا کنید. البته سیستم‌های امنیتی موجود در DBMS اجازه نخواهد داد تا افراد غیرمجاز به تمام یا بخشی از اطلاعات دسترسی پیدا کنند.
استفاده از DBMS به‌جای سیستم فایلی سبب می‌شود تا سرعت پاسخگویی نرم‌افزارها افزایش یابد. یک DBMS با الگوریتم‌های پیشرفته‌ی خود اطلاعات شما را مرتب می‌کند و تلاش می‌کند تا سرعت دسترسی به بخش‌های مهم را به بیشترین حد خود برساند.
ابزارهای برنامه‌نویسی مختلف، مانند مجموعه‌ی دات‌نت، دلفی، ابزارهای تحت وب مانند PHP و زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا مانند C++ و Python ابزارهای مورد نیاز برای ذخیره و بازیابی اطلاعات در DBMS را در اختیار شما قرار می‌دهند. با کمک کتابخانه‌های داخلی و جانبی موجود برای محیط‌های مختلف برنامه‌نویسی می‌توانید فرآیند ارتباط با پایگاه داده را هر چه ساده‌تر و هر چه سریع‌تر آغاز کنید.
سلام من میخوام کمکم کنید پروژم در مورد سیستم مدیریت پایگاه داده ،چه جوری باشه اولویت های قسمتای مختلفش؟ممنون
با سلام
انجام یک پروژه به صرف زمان و تحقیق و مطالعه نیاز دارد. متاسفانه با توجه به زمان محدود و شرح ناکافی موجود در یک جمله، کاری از دست بنده بر نمی‌آید
مقاله خوبی بود. در صورتی که مقاله دیگری در مورد RDBMS و تفاوت آن باDBMS بگذارید بسیار عالی می شود. موفق باشید.
با سلام
خیر متاسفانه فعلا مطلب دیگری آماده ندارم
با عرض سلام خدمت شما
سوالی داشتم از حضورتان. برای داده کاوی متن در کلمنتاین از کدام نرم افزار جهت ایجاد دیتا بیس باید استفاده کرد؟ ممنون می شئم پاسخ دهید.
با سلام
متاسفانه بنده با این نرم‌افزار آشنایی ندارم
با تشکر
آیا می شود برای برنامه تحت ویندوز از پایگاه داده توزیع شده استفاده کرد از طریق شبکه کردن سیستم ها چطور؟
با سلام
بله این امکان وجود دارد. قسمت دوم سوال شما( چطور؟ ) خیلی کلی است و پاسخی نمی‌توان به آن داد
سلام. آقای ایرانی در خصوص معماری سیستم های dbms , نظیر sql یا oracle جزوه یا پاورپوینت یا … که در حد یک ارائه مطلب داشته باشد سراغ ندارید?
با تشکر از سایت خوب و مطالب علمی جامع.
با سلام
خیر متاسفانه مطلب آماده‌ای در دست ندارم
با جستجو در اینترنت حتما می‌توانید مطالب مورد نظر را به فارسی یا انگلیسی پیدا کنید
با تشکر
سلاااام یه سوال داشتم سیستم مدیریت پایگاه داده های نیم ساختمند وناساختمند چیه میشه برام توضیح بدددین ممنووووون فقط اگه امکان داره زود جواب بدین چون عجله دارم
با سلام
متاسفانه بنده در این مورد اطلاعاتی ندارم
اگر عبارت انگلیسی موارد بالا را بدانید حتما با جستجوی گوگل می‌تونید جواب صحیح رو پیدا کنید
با سلام
ببخشید فرق DBMS با Data ware و Data mart چیه؟ ممنون میشم راهنمایی بفرمایین
با سلام
Data Warehouse یک نرم‌افزار یا یک سیستم است که اطلاعات را از محل‌های مختلف جمع‌آوری می‌کند و پس از تغییر ساختار به صورت آرشیو برای تهیه‌ی گزارش‌های مورد نیاز در یک DBMS یا در محل ذخیره‌سازی دیگر نگهداری می‌کند.
بنابراین Data Warehouse یک نرم‌افزار است که خودش از DBMS استفاده می‌کند و نه یک ابزار با کارکرد مشابه DBMS