برنامه‌ی Make ابزاری قدیمی اما بسیار کاربردی در دنیای برنامه‌نویسی و توسعه‌ی نرم‌افزار است. وظیفه‌ی اصلی آن، خودکارسازی فرآیند ساخت (Build) یک پروژه است. یعنی مجموعه‌ای از دستورات که کد منبع شما را به برنامه‌ی قابل اجرا، کتابخانه یا فایل نهایی تبدیل می‌کند.
در بسیاری از پروژه‌های نرم‌افزاری، مخصوصا آن‌هایی که شامل فایل‌های متعدد هستند، مدیریت مراحل کامپایل و لینک‌کردن می‌تواند کاری وقت‌گیر و تکراری باشد. Make با استفاده از یک فایل متنی به نام Makefile مشخص می‌کند که هر بخش از پروژه چگونه باید ساخته شود، چه وابستگی‌هایی دارد و چه زمانی نیاز به بازسازی دارد.
ساختار Makefile شامل قوانینی (Rules) است که هر کدام از سه بخش تشکیل شده‌اند:
- هدف (Target)
نتیجه‌ی نهایی که باید تولید شود، مانند یک فایل اجرایی. - وابستگی‌ها (Dependencies)
فایل‌هایی که هدف برای ساخته‌شدن به آن‌ها نیاز دارد. - دستورها (Commands)
مراحل لازم برای تولید هدف از روی وابستگی‌ها.
مزیت اصلی Make در آن است که تنها بخش‌هایی از پروژه که تغییر کرده‌اند را دوباره می‌سازد. این ویژگی باعث صرفه‌جویی قابل‌توجه در زمان کامپایل می‌شود، به‌ویژه در پروژه‌های بزرگ.
برای استفاده، کافی است در مسیر پروژه‌ی خود دستور make را اجرا کنید. Make بر اساس فایل Makefile، وابستگی‌ها را بررسی کرده و مراحل لازم را اجرا می‌کند.
گرچه ابزارهای مدرن‌تری مانند CMake یا Ninja توسعه یافته‌اند، اما Make همچنان در بسیاری از پروژه‌های متن‌باز و محیط‌های آموزشی به‌کار می‌رود و یادگیری آن برای هر برنامه‌نویس تازه‌کار بسیار سودمند است.
